کتابخوانی و کودکانمان
کتاب و کتاب خوانی برای رشد دینی، اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی آدمی ضروری است. عادت به مطالعه یک امر اتفاقی نیست و باید برای آن یک برنامه‌ریزی وجود داشته باشد، شاید مهم‌ترین کاری که ما امروز از آن غفلت می‌کنیم، پی ریزی رغبت مطالعه در خانه است. اگر از افرادی که اهل مطالعه هستند بپرسید که چرا مطالعه می‌کنید با دو جواب روبه رو هستید: کسب لذت مطالعه و جمع آوری اطلاعات و دانش. با کسب اطلاعات جدید، افراد لذت مطالعه را دریافت می‌کنند؛ زیرا دانایی نشاط آور است.
کودکانی که از مطالعه بیزار و یا نسبت به آن بی تفاوت هستند لذت دانایی را نچشیده‌اند. راهکارهای زیر می‌تواند شما را در علاقه‌مند سازی فرزندان به مطالعه یاری رساند:
1. به فرزندان خود نشان دهید که از خواندن لذت می‌برید. به مطالعه به عنوان یک تکلیف و صرفا جهت کسب نمره‌های بالاتر نگاه نکنید.
2. بگذارید کودکانتان در حین مطالعه شما را ببینند و با این مشاهده کودک در می‌یابد که مطالعه برای شما ارزشمند است و برای آن وقت می‌گذارید.
3. با صدای بلند برای فرزندانتان کتاب بخوانید؛ زیرا کودکان از این روش خوششان می‌آید، حتی اگر باسواد هم باشند از خواندن والدین لذت می‌برند.
4. مجلات و نشریات مناسب سنشان را مشترک شوید.
5. درباره مطالب مورد علاقه کودکتان کتاب تهیه کنید تا بتواند اطلاعات بیشتری دریافت کند و از این طریق اُنس و نزدیکی بیشتری با کتاب داشته باشد.
6. در خانه مطالب جدید خواندنی برای فرزندانتان داشته باشید و منابع جدید و به روز برایشان فراهم کنید.
7. کودکتان را در کتاب‌خانه‌ی مخصوص کودک و نوجوان عضو کنید تا در این محیط‌ها با کتاب‌های مناسب سن خود آشنا شود و هم این‌که با دیدن همسالان خود به مطالعه تشویق شود و از طرف دیگر با دیدن کتاب‌های فراوان متوجه شود که کتاب‌های زیادی برای خواندن است و نباید وقت را از دست بدهد.
8. برای اوقات بیکاری فرزندتان برنامه ریزی کنید، اما این برنامه به نوعی نباشد که حالت اجبار داشته باشد، بلکه براساس علائق و توانمندی‌های او باشد.
9. فرزندتان را به نمایشگاه کتاب ببرید تا با تنوع کتاب و هم‌چنین مشتاقان کتاب آشنا شود.
10. از فرزندتان بخواهید تا مطالب خوانده شده را برایتان بازگو کند(البته اجباری در این کار نباشد).
11. در خانه کتاب مرجع برای رجوع وجود داشته باشد و راه استفاده از آن را به فرزندتان آموزش دهید.
12. فرزندتان را با کتاب‌هایی که بصورت مجموعه (سری) هستند آشنا کنید.
13. کتاب خواندن را از زمانی که فرزندتان خیلی کوچک است شروع کنید.
14. برای کودکان با سنین پایین‌تر از کتاب‌های ریتمیک استفاده کنید.
15. از کتاب‌هایی که قابلیت بازی و سرگرمی و حتی نمایشی دارند استفاده کنید تا با این کتاب‌ها هم بازی کنند و هم مطالعه را انجام دهند.
16. هر وقت که فرزندتان دوست دارد برایش کتاب بخوانید و آن را به وقت دیگری موکول نکنید.
17. در موقع خواندن کتاب تصاویر را هم به آن‌ها نشان دهید.
18. تفاوت بچه‌ها را بشناسید و بدانید که هر کس روش منحصر به فرد خود را دارد.
19. فرزندتان را در برنامه‌های مثل نقد کتاب و روخوانی کتاب که در محیط‌های فرهنگی اجرا می‌شود شرکت دهید.
20. این اطمینان را پیدا کنید که فرزندتان آمادگی خواندن را دارد؛ زیرا عدم آمادگی، او را از مطالعه خسته و زده می‌کند.
21. نوارها و سی دی‌های قصه‌ها را برای فرزندتان تهیه کنید تا بچه‌ها به دنبال کتاب آن باشند.
22. والدین اولین مرجع اطلاعاتی کودک محسوب می‌شوند. وقتی که در حین خواندن، سوالاتی به ذهن کودک خطور می‌کند، آن‌ها را با دقت جواب دهید و برای مستقل شدن آن‌ها و بدست آوردن اطلاعات بیشتر منابع دیگری را به آن‌ها معرفی کنید و آن‌ها را تشویق کنید که برای یافتن جواب سوالات خود و اطلاعات وسیعتر به کتاب‌ها مراجعه کنند و کمک بگیرند و به آنان نشان دهید که جواب سوالات در کتاب‌هاست، آن هم نه در یک کتاب، بلکه در چندین کتاب! همین که کودک بفهمد جواب سوالات خود را از کجا می‌تواند بدست بیاورد در واقع بسوی کتاب سوق پیدا می‌کند.
23. مواقعی که برای فرزندتان کتاب می‌خوانید در نقطه حساس، کتاب خواندن را قطع کنید تا کودک شوق به پایان رساندن آن را داشته باشد و بقیه کتاب را خود بخواند.
منابع:
- چگونه کودکان و نوجوانان را به مطالعه علاقه‌مند کنیم؟، ماشاءالله کاربخش
- چگونه بچه‌هایمان را به مطالعه تشویق کنیم؟، نانسی لاریک